คอลลาเจนกับประโยชน์ที่แท้จริง by-Doctor-Healthcare

ทั้งกาลเวลาและแรงโน้มถ่วงโลก สองอย่างที่พรากความอ่อนเยาว์จากตัวเรา เราพบว่าวันที่ผ่านไปมาพร้อมกับรอยยับที่หางตา ร่องแก้ม หรือผิวเหี่ยวย่นหย่อนคล้อย ความจริงแล้วสิ่งที่เราเห็นเป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งที่คอลลาเจนเป็นส่วนประกอบ แต่ยังมีหลายส่วนของร่างกายที่เรานึกไม่ถึงว่าคอลลาเจนมีประโยชน์กับเรามากขนาดไหน

คอลลาเจนคืออะไร

คอลลาเจนเป็นโปรตีนที่พบมาที่สุดในร่างกาย  โดยเกิดจากการประกอบกันของกรดอะมิโนที่สำคัญสองตัวหลัก ได้แก่ ไกลซีน (Glycine) และ โปรลีน (Proline)  อีกทั้งยังมีวิตามินซีที่ร่วมในกระบวนการสร้างคอลลาเจนด้วย ดังนั้นหากขาดตัวใดตัวหนึ่งไป ทำให้ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์คอลลาเจนได้

 

 

 

ชนิดของคอลลาเจน

การที่เราจะเข้าใจลึกซึ้งว่าคอลลาเจนมีความสำคัญต่อร่างกายมากเพียงใด เราจำเป็นต้องรู้ก่อนว่า คอลลาเจนมีอยู่ตรงไหนของร่างกายบ้าง ในร่างกายเรามีคอลลาเจนมากกว่า 15 ชนิด แต่ละส่วนของร่างกายก็มีคอลลาเจนต่างชนิดกัน

คอลลาเจนชนิดที่ I เป็นคอลลาเจนที่มีโครงสร้างแข็งแรงที่สุด พบมากถึง 90% ของร่างกาย อยู่ตามผิวหนัง กระดูก เส้นเอ็น  และระบบทางเดินอาหาร

คอลลาเจนชนิดที่ II พบได้ที่กระดูกอ่อน ข้อต่อ

คอลลาเจนชนิดที่ III พบได้ในอวัยวะภายใน ผิวหนัง หลอดเลือด

คอลลาเจนชนิดที่ IV เป็นตัวประสานเนื้อเยื่อต่าง ๆ และพบได้ในระบบประสาท ระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร

คอลลาเจนชนิดที่ V พบได้ทีพื้นผิวของเนื้อเยื่อ เช่น เส้นผม

คอลลาเจนชนิดที่ X พบได้ในกระดูกอ่อน น้ำไขข้อ

 

ความสำคัญของคอลลาเจน

คอลลาเจนเป็นโครงสร้างตามอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย ช่วยให้เกิดความยืดหยุ่น เมื่ออายุมากขึ้นพบว่าร่างกายสร้างคอลลาเจนได้ลดลง จึงพบว่าร่างกายที่เคยเต่งตึงกลายเป็นรอยเหี่ยวย่น หลอดเลือด กระดูก ข้อต่อที่เคยทำงานได้ดีกลับมีประสิทธิภาพการทำงานลดลง ร่างกายจึงควรได้รับสารอาหารที่ช่วยสร้างคอลลเจนเหมือนกับที่ร่างกายจำเป็นต้องได้รับแคลเซียมเสริมเพื่อป้องกันภาวะกระดูกพรุน เนื่องจากเราสร้างได้น้อยลง คอลลาเจนมีประโยชน์ต่อร่างกาย ดังนี้

• เสริมความแข็งแรงให้โครงสร้างผิว เล็บ เส้นผม

อย่างที่เราทราบกันแล้วว่าคอลลาเจนเป็นโปรตีนที่พบมากที่สุดในร่างกาย โดยเฉพาะที่ผิวหนัง และยังเป็นส่วนประกอบของเล็บ ขน และเส้นผม เนื่องจากคอลลาเจนในร่างกายเราเสื่อมสลายลงทุกเวลา ดังนั้นจึงพบว่าผิวหยาบขึ้น เหี่ยวย่น พบรอยแตกลายได้มากขึ้นตามหน้าท้อง ต้นขา ต้นแขน เล็บและเส้นผมอ่อนแอลง ปฏิบัติการที่ช่วยชะลอความเสื่อมของคอลลาเจนในบริเวณนี้ จะช่วยให้ผิวของเรายังดูเต่งตึง มีความยืดหยุ่นได้

• ลดภาวะข้อเสื่อม ลดปวดข้อ

ในร่างกายยังพบคอลลาเจนได้ที่ข้อต้อ เส้นเอ็น น้ำไขข้อ การเสื่อมของคอลลาเจนนี้จะแสดงออกโดยเจ็บบริเวณข้อ เดินแล้วมีเสี่ยงกระดูกลั่น จากงานวิจัยที่ถูกตีพิมพ์ใน International Journal of Medical Sciences พบว่าอาการปวดข้อลดลงในผู้ป่วยข้อเสื่อมหลังจากได้รับคอลลาเจนเสริม อย่างไรก็ตามหากมีอาการแล้วบ่งบอกถึงการขาดคอลลาเจนสะสมแบบเรื้อรัง ไม่ใช่ว่าเพิ่งมาขาดสารอาหารในเร็ววันที่ผ่านมานี้ ดังนั้นหมายความว่าการดูแลจำเป็นต้องได้รับคอลลาเจนเสริมตั้งแต่เนิ่น ๆ

• เสริมสร้างกล้ามเนื้อ

ไกลซีนเป็นส่วนประกอบหลักของคอลลาเจน เป็นสำคัญในการสร้างกล้ามเนื้อของร่างกาย ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอเมื่อป่วยหรือออกกำลังกาย และไกลซีนเองยังสามารถเปลี่ยนตัวเองให้กลายเป็นน้ำตาลกลูโคส ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญเมื่อภาวะฉุกเฉินได้

• ช่วยให้หลอดเลือดคงความยืดหยุ่น

คอลลาเจน เป็นส่วนประกอบสำคัญในหลอดเลือดที่ทำให้หลอดเลือดมีความยืดหยุ่นรับแรงดันเลือดได้ดี เมื่ออายุมากขึ้นนอกจากคอลลาเจนในหลอดเลือดเสื่อมลงตาม ยังมีความเสื่อมจากสาเหตุอื่น ทำให้มักพบว่ามีความดันโลหิตสูงตามไปด้วย และเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคหลอดเลือดตีบตัน ส่งผลให้เกิดโรคหัวใจขาดเลือดและสมองขาดเลือดได้เช่นกัน

 

คอลลาเจนแบบไหนที่ร่างกายสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ ?

ตัวคอลลาเจนเองจัดเป็นโปรตีนขนาดใหญ่เกินกว่าที่ร่างกายจะดูดซึมได้ทั้งทางผิวหนังและระบบทางเดินอาหาร หรือทางเดินอาหารดูดซึมเข้าไปก็ถูกย่อยเป็นโปรตีนเช่นทั่วไป  คอลลาเจนที่ร่างกายจะดูดซึมเอาไปสร้างต่อเป็นคอลลาเจนในร่างกายเราได้จะเป็นคอลลาเจนที่ขนาดเล็กลงแล้วคือ Hydrolysed collagen  เมื่อเข้าไปในร่างกายจะเป็นสารตั้งต้นในการสร้างคอลลาเจนโดยเฉพาะจากปลา และสิ่งสำคัญคือตัวช่วยอื่น ๆ ที่ร่วมในกระบวนการสร้างคอลลาเจน คือ วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินอี ไลโคปีน(lycopene) เรสเวอราทรอล(resveratrol) แอสตาแซนธีน(astaxanthin) ไอโซฟลาโวน(Isoflavone) hyaluronicacid และ alpha lipoic acid ในปริมาณที่เพียงพอต่อการออกฤทธิ์

 

แหล่งที่พบคอลลาเจน

คอลลาเจนจากแหล่งที่มาต่างกันก็มีผลต่อการดูดซึมด้วยเช่นกัน เพราะชนิดของคอลลาเจนแตกต่างกัน คอลลาเจนที่ร่างกายดูดซึมได้ดีที่สุดเป็นคอลลาเจนที่ได้จากปลา(Fish or Marine collagen) และคอลลาเจนที่ได้จากปลาก็เป็นคอลลาเจนชนิดที่ I ซึ่งเป็นโครงสร้างส่วนใหญ่ในร่างกาย แต่พบว่าอาหารเสริมส่วนใหญ่มีคอลลาเจนที่สกัดมาจากไก่ วัว ควาย(Bovine collagen) ดังนั้นก่อนเลือกซื้อควรอ่านสลากและส่วนประกอบเพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุด